Page 72 - 003

ิ
2. หลักสูตรศลปะระดับชั้นประถมศึกษาในประเทศไทย
จากการศึกษาของ รองศาสตราจารย์วุฒิ วัฒนสิน (2541) และผู฾ช฽วยศาสตราจารย์ ดร.

อัศวิน ศิลปเมธากุล (2552) ไดรวบรวมการจัดการเรียนการสอนวิชาศิลปะในไทยไว฾เป็น 4 ช฽วงเวลา
฾
ดังนี้
1. ยุคสารัตถะนิยม (Essentialism)

เริ่มต฾นในสมัยรัชกาลที่ 5 รัฐบาลไทยได฾น าความคิดเกี่ยวกับการศึกษาจากต฽างประเทศมา

เป็นแนวทางในการจัดการศึกษาให฾กับคนไทย ผู฾น าแนวคดที่เป็นชาวต฽างประเทศในสมัยนั้น ได฾แก฽ ว ิ
ิ
ลเลียม ซี แบกเล฽ย์ (William C. Bagley) และ เฟรเดอริค บริด (Frederick Breed) สาระส าคัญ
คือ การที่ผู฾เรียนรู฾จักพึ่งพาตนเอง (Self-Discipline) มีระเบียบวินัยในตนเองเพื่อสร฾างอนาคตของ

ชาติ ในประเทศไทยได฾มีการสร฾างโรงเรียนหลวงในพระราชวังและมีการตั้งกระทรวงธรรมการเมื่อ

วันที่ 1 เมษายน 2435 เพื่อให฾ดูแลเรื่องการศึกษา

ปีพุทธศักราช 2441 มีการประกาศใช฾โครงการศึกษาที่เป็นแม฽บทในการจัดการศึกษา
ระดับประเทศเป็นครั้งแรก เดิมวิชาศิลปะจะเน฾นการท าตามครูผู฾สอนเป็นส าคัญมีการสืบทอดเนื้อหา

ิ
ทางด฾านศาสนาซึ่งเป็นการวาดภาพแบบประเพณีนิยมหรืออุดมคต (Idealistic) ในหลักสูตรใหม฽แบบ
ตะวันตกครูจะสอนวิชาวาดเขียนจากแบบและของจริง (Realistic) เขียนรูปเรขาคณิตใช฾ในงาน

สถาปัตยกรรมและประติมากรรม ในปีพุทธศักราช 2452 ได฾มีวิชาวาดเขียนและวิชาขับร฾องใน

หลักสูตร โดยครูเลือกสอนได฾ตามความสามารถ
สรุปการจัดการสอนแบบสารัตถะนิยม ดังนี้

ลักษณะผู฾เรียน: การเรียนที่ต฾องอาศัยวินัยในตนเองเพื่อสร฾างอนาคตในการด ารงชีวิต

ลักษณะผู฾สอน: ต฾องบังคับเคี่ยวเข็ญให฾เด็กมีประสบการณ์ มีระเบียบวินัย
ลักษณะศิลปะ: สร฾างผลงานเพื่อใช฾ในชีวิตประจ าวัน (งานช฽างฝีมือ)

2. ยุคประสบการณ์นิยม (Experimentalism)

มีความเปลี่ยนแปลงแนวคิดในการจัดการศึกษาในยุโรปหลายอย฽าง นักวิชาการที่ส าคัญ

ได฾แก฽ จอห์น ดิวอี้ (John Dewey) น าเสนอทฤษฏีประสบการณ์นิยม (Experimentalism) หรือ

ปฏิบัติการนิยม (Pragmatism) มาใช฾กับการศึกษา ลดการสอนแบบเคร฽งครัดตามผู฾สอนให฾น฾อยลง
ให฾ความส าคัญกับผู฾เรียนมากขึ้น นักเรียนควรมีประสบการณ์ตรงกับการเรียน ได฾พิสูจน์และทดลอง

ปฏิบัติด฾วยตนเองเพื่อให฾เกิดความเข฾าใจและการแก฾ปัญหาได฾ ครูผู฾สอนลดบทบาทจากความเป็นผู฾ให฾

฽
ี้
ความรู฾เป็นผู฾คอยช฽วยเหลือแนะน าวิธีการตางๆมากขึ้น ทฤษฏีประสบการณ์นิยมนได฾รับความนิยมมาก
ในยุโรปตะวันตกและส฽งผลต฽อการน าความเปลี่ยนแปลงในประเทศไทย เช฽นกัน
ในปีพุทธศักราช 2475 สมัยรัชกาลที่ 7 ประเทศไทยได฾เปลี่ยนการปกครองจากระบอบ

์
สมบูรณาญาสิทธิราชย (Absolute Monarchy) มาเป็นระบอบประชาธิปไตย (Democracy) มีการ

~ 64 ~