Page 71 - 003

เนื้อหาบทที่ 4

การสอนวิชาศิลปะและหลักสูตรศิลปะ

หลักสูตรศิลปะเป็นรูปแบบการจัดระบบการเรียนการสอนวิชาศิลปะที่ใช฾ในโรงเรียน โดยครู

ุ
ยึดหลักสูตรเป็นส าคัญ เพื่อให฾การเรียนการสอนเหมาะสมและสอดคล฾องตามวฒิภาวะและ
ความสามารถของผู฾เรียน มีการวางแผนการสอนซึ่งประกอบด฾วย จุดมุ฽งหมาย เนื้อหา กิจกรรม สื่อ

การสอน และการประเมินผลที่ชัดเจน

1. การสอนวิชาศิลปะในประเทศไทย

การสอนศิลปะของไทยแบบดั้งเดิมไม฽ได฾อยู฽ในระบบของสถานศึกษาหรือโรงเรียนมาก฽อน เป็น

ี
การศึกษาด฾วยวิธการถ฽ายทอดทักษะปฏิบัติจากบรรพบุรุษสู฽ลูกหลานที่เป็นเครือญาติและครูบา
ิ
์
อาจารย์ถ฽ายทอดทักษะการสร฾างสรรค์งานให฾กับลูกศษยคนสนิท ศิลปะในอดีตเป็นงานประเภท
หัตถกรรมหรือหัตถศิลป฼ ที่เป็นงานที่สร฾างด฾วยมือและส฽วนใหญ฽สร฾างเพื่อประโยชน์ใช฾สอยใน

ชีวิตประจ าวัน ผู฾หญิงจะเรียนรู฾งานประเภทไม฽ยุ฽งยากแต฽มีความสวยงามท าจากวัสดุธรรมชาติ ที่หา
฽
ได฾ง฽ายในแต฽ละท฾องถิ่น เช฽น งานทอผ฾าจากฝูายและไหม งานสานจากไม฾ไผและหวาย งานปั้นจากดิน
งานร฾อยมาลัยจากดอกไม฾ เป็นต฾น ส฽วนงานผู฾ชายจะเป็นงานยากใช฾เวลานานและใช฾ทักษะสูง เช฽น

สร฾างบ฾าน สร฾างวัด สร฾างวัง สร฾างพระพุทธรูป สร฾างเรือ สร฾างเกวียน สร฾างอุปกรณ์ดักจับสัตว์

และสร฾างอาวุธ เป็นต฾น

ลักษณะศิลปะในสมัยสุโขทัยและอยุธยา มีเนื้อหาเกี่ยวข฾องกับความเชื่อทางศาสนา
โดยเฉพาะศาสนาพุทธ มีการถ฽ายทอดรูปลักษณะของงานโดยช฽างฝีมือจากราชส านักอยางต฽อเนื่อง
฽
เรื่อยมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต฾นจึงเริ่มได฾รับอิทธิพลการสร฾างงานศิลปะในรูปแบบแปลกใหม฽

ิ
จากชาวต฽างชาต
เริ่มต฾นในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล฾าเจ฾าอยู฽หัวรัชกาลที่ 3 มีความเปลี่ยนแปลงทาง
สังคมและเศรษฐกิจทั่วโลก พ฽อค฾าชาวจีนได฾เข฾ามาค฾าขายในไทยมากขึ้นและได฾น ารูปแบบศลปะจีนมา
ิ
เผยแพร฽ในประเทศไทยดังปรากฏมีสิ่งก฽อสร฾างที่เป็นอาคารทรงจีนปรากฏอยู฽ทั่วไป ประติมากรรม

แกะสลักหินแบบจีน เป็นต฾น ต฽อมาในรัชกาลที่ 4 ประเทศไทยได฾รับอิทธิพลศิลปะแบบยุโรป

ตะวันตกทั้งด฾านสถาปัตยกรรม ประติมากรรม และจิตรกรรม ศิลปินไทยในประวัติศาสตร์อย฽างท฽าน
ขรัวอินโข฽ง ที่มีชีวิตอยู฽ในช฽วงรัชกาลที่ 3 และที่ 4 ได฾สร฾างงานจิตรกรรมฝาผนังตามแบบศิลปะลัทธิ

ประทับใจของยุโรป ดังที่ปรากฏในพระอุโบสถวัดบวรนิเวศและวัดบรม จนถึงสมัยพระบาทสมเด็จ

พระจุลจอมเกล฾าเจ฾าอยู฽หัว รัชกาลที่ 5 ได฾น า สถาปนิก จิตรกร ประติมากร ชาวยุโรปเข฾ามาท างาน

ในประเทศไทย มีการจัดตั้งโรงเรียนตามแบบยุโรปเป็นครั้งแรก (วิรุณ ตั้งเจริญ, 2534. อ฾างถึงใน

บรรจงจิต เรืองณรงค์, 2551 )
~ 63 ~